از مهم ترین کارهایی که باید به صورت روتین برای خودرو خود انجام بدید چک و تعویض روغن گیربکس آن می باشد.توجه داشته باشید که اگربه موقع روغن گیربکس خودرو خود را تعویض نکنید ،به گیربکس خودرو فشارزیادی وارد می شود ودر نهایت خودرو شما برای تعمیر هزینه‌های هنگفتی متحمل خواهد شد.بنابراین توصیه می شود که حتما روغن گیربکس خودرو خود را به موقع تعویض کنید.
روغن گیربکس چیست؟
روغن گیربکس نوعی روغن روان کننده است که وظیفه آن روان کردن و کم کردن اصطکاک بین قطعات مختلف خودرومی باشد. این روغن همچنین باعث کاهش دما و خنک شدن قطعات خودرو نیز می شود.
هم چنین روغن گیربکس وظیفه انتقال قدرت از موتورخودرو به گیربکس یا همان جعبه دنده را برعهده داره؛ به همین دلیل به روغن دنده یا واسکازین در بین خودروهای دنده دستی معروف است.
به نکات زیر در مورد روغن گیربکس توجه کنید:
- وظیفه روغن گیربکس یا روغن جعبه دنده کاهش اصطکاک، کاهش دما و انتقال قدرت است.
- زمان تعویض روغن گیربکس در خودروهایی با گیربکس دستی بین۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر و در خودروهای اتوماتیک هر ۱۰۰هزار کیلومتر می باشد.
- اگر صدا، اصطکاک زیاد یا مشکلی در هنگام تعویض دنده حس کردید، باید روغن گیربکس را بررسی کنید.
- اگر روغن گیربکس را به موقع تعویض نکنید، خودرو با مشکلاتی مثل فرسودگی دهنده‌ها، افزایش دور موتور و بوی سوختگی رو به رو خواهد شد.
انتخاب روغن گیربکس مناسب
انتخاب روغن گیربکس مناسب بستگی به مدل خودرو و دستی یا اتومات بودن آن دارد. دقت کنید اگر برای خودروهای دستی روغن تهیه می‌کنید چک کنید که روی بطری روغن عبارت MTF نوشته شده باشد.
برای خودروهای اتوماتیک هم عبارت ATF نوشته می شود. همچنین روی بطری‌های روغن گیربکس ممکنه عبارت 80W-90، 75W-80 و 85W-90 هم ببینید، این اعداد میزان گرانروی روغن را در دماهای مختلف نشان می دهند.
زمان مناسب تعویض روغن گیربکس
زمان تعویض روغن گیربکس برای هر خودرو متفاوت است و البته به روغن گیربکسی که قبلااز آن استفاده شده است نیز بستگی دارد. در گیربکس‌های دستی این روغن بعد از مدتی آلوده می شوند و در صورت عدم تعویض به موقع آن نتیجه فرسایش دنده ها و رسوب ذرات فلزی میکروسکوپی روی آن را خواهد داشت و در نتیجه فرآیند روان سازی با مشکل روبه رو خواهد شد.بهترین زمان تعویض روغن گیربکس در خودروهای دستی بین۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر و در خودروهای اتوماتیک هر 100 هزار کیلومتر می باشد.
عملکرد روغن گیربکس در خودروهای اتوماتیک نسبت به خودروهای دستی متفاوت است. این خودروها حرارت بیشتری به روغن وارد می‌کنند که باعث کاهش سریعتر کیفیت روغن گیربکس می شود. به این ترتیب اگر روغن گیربکس به موقع تعویض نشود، قطعات گیربکس دچار اصطکاک و فرسودگی خواهند شد. تعویض روغن گیربکس اتوماتیک هر ۱۰۰هزار تا ۱۵۰هزار کیلومتر است. البته اگر زودتر مثلا هر ۵۰هزار کیلومتر تعویض روغن گیربکس را انجام بدهید هم ضرری ندارد.
با استفاده از نشانه‌های زیر می توانید متوجه زمان تعویض روغن گیربکس شوید:
- در ماشین‌های با گیربکس اتومات تعویض دنده به موقع انجام نمی‌شود.
- در خودروهای با گیربکس دستی دنده به سختی عوض می‌شود.
- هنگام تعویض دنده صدای غیرمعمول شنیده می‌شود.
- روغن گیربکس در حالت طبیعی معمولا به رنگ قرمز است وزمانی که نیاز به تعویض دارد متمایل به رنگ قهوه‌ای می شود.
چطور روغن گیربکس را چک کنیم؟
در محفظه روغن گیربکس معمولا یک میله و نشانگر قرار گرفته است که با بررسی آن می توان روغن گیربکس را چک کرد. در بعضی گیربکس‌های دستی این میله وجود نداردکه در نتیجه بررسی آن توسط مکانیک صورت می گیرد.
در خودروهای اتومات دارای میله‌ای به نام دیپ استیک هستند که با بیرون کشیدن آن می توانید روغن گیربکس را بررسی کنید.
مراحل بررسی روغن گیربکس به طور کل در خودروها عبارتند از:
- خودرو خود را روشن کنید و چند دقيقه منتظر باشید.
- میله روغن گیربکس رو خارج کنید و با یه دستمال تمیز کنید.
- بعد از تمیز کردن میله آن را مجدد در مخزن بگزارید و خارج کنید.
- مقدار روغنی که روی گِیج قرار دارد را بررسی کنید و اگر روغن کم شده بود حتما آن را تعویض کنید.
همون طور که بالاتر اشاره کردیم، روغن گیربکس وظیفه کاهش دما، کاهش اصطکاک و انتقال قدرت رو بر عهده دارد؛ در نتیجه عدم تعویض به موقع آن باعث ایجاد مشکلات زیر می شود:
- افزایش دمای روغن و ایجاد بوی سوختگی
- افزایش دور موتور و لرزیدن خودرو موقع حرکت
- فرسایش چرخ‌دهنده‌های گیربکس و یاتاقان موتور خودرو
- ایجاد صدا در حالت خلاص خودرو
تفاوت تعویض روغن گیربکس اتومات با دستگاه یا تعویض دستی
به طور کلی تعویض روغن گیربکس خودروهای اتومات به هردو روش قابل انجام است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارد.
معایب آن را می توان مصرف بیشتر روغن نسبت به روش دستی و هزینه بالاتر نسبت به روش دستی بیان کرد.
و هم چنین مزایا آن را می توان خارج شدن همه رسوب‌ها و آلودگی‌ها و حفاظت بیشتر از قطعات داخلی و جلوگیری از آسیب و خسارت آنها دانست.
نکته پایانی
تعویض روغن گیربکس چه دستی و چه اتومات حتما باید توسط مکانیک انجام شود چون فرایندی کاملا تخصصی است که انجام آن نیاز به تجهیزات مخصوص دارد و هم چنین با توجه به اینکه عدم تعویض به موقع روغن گیربکس خودرو ،باعث رسیدن آسیب جدی به خودرو شما می شود، وابسته به مدل و کیلومتر خودرو خود ،روغن گیربکس را به موقع حتی کمی زودتر تعویض کنید.
